Tarihçi Murat Bardakçı, Filstin’in en büyük direniş örgütlerinden “Kassam Tugayları”na ismi verilen İzzettin Kassam’ın kim olduğunu yazdı.
“Gazze’deki Kassam Tugayları’nın ismini taşıdığı İzzettin el Kassam, bizim ordumuzda tabur imamıydı!”
OSMANLI VATANDAŞI
Gazze’yi bahis alan çabucak her haberde bahsi geçtiği için “Kassam Tugayları”nı işitmemiş olmanızın pek imkânı yoktur, kesinlikle duymuşsunuzdur. Ancak bazan kısa biçimde “Kassam Tugayları” denen, bazan da tam ismi ile, yani “İzzettin Kassam Tugayları” diye bahsedilen bu silâhlı örgüte ismini veren İzzettin Kassam’ın kim olduğunu ve bizimle irtibatını bilir misiniz?
Söyleyeyim: Bir Osmanlı vatandaşı idi; İtalya’nın 1911’de Libya’yı işgali üzerine Libya’ya gidip direnişçilerin yanında uğraş etmek istemiş, hattâ işgale karşı bir de marş bestelemiş, Birinci Dünya Savaşı yıllarında de Türk Ordusu’nda tabur imamlığı yapmıştı!
Tam ismi ile Muhammed İzzeddin bin Abdülkadir bin Mustafâ el-Kassam 1882’de Suriye’de, Lâzkiye yakınlarında dünyaya geldi. Kadirî tarikatinin Lâzkiye taraflarındaki mürşidi olan babası medrese hocası ve şeriat mahkemesinin hâkimi idi. Kahire’deki Ezher Üniversitesi’nde okudu, memleketine döndükten sonra medreselerde müderrislik ile birlikte mescitlerde de vâizlik yaptı, İtalyanlar’ın 1911’de Libya’ya saldırmaları üzerine siyasete girdi, daha doğrusu direnişçiliğe başladı ve 1935’te İngilizler tarafından katledilmesinin akabinde da Filistin’in bağımsızlığının sembol isimlerinden biri hâline geldi.
250 MÜCAHİTLE BİR ARADA İSKENDERUN’DA…
Libya’nın İtalyan işgaline uğraması üzerine evvel protesto şovları düzenleyen Kassam, işgale karşı direnenler için yardım toplamaya başladı; gidip orada uğraş edecek bir istekli mücahitler kümesi kurdu ve 250 kadar istekli ile birlikte Suriye’den İskenderun’a geçerek bir ay boyunca Libya’ya gitmenin, orada işgalcilere karşı savaşan ve ortalarında Mustafa Kemal ile sonraki yılların Enver Paşa’sı olan Enver Bey’e katılmanın yollarını aradı. Lakin ulaşım imkânının bulunamaması ve akabinde da Balkan Savaşı’nın çıkması ve Osmanlı Devleti’nin İtalya ile mutabakat yapmak zorunda kalıp Libya’dan çekilmesi üzerine mecburen memleketine döndü. 1914’te Dünya Savaşı çıkınca asker olabilmek için Türk makamlarına müracaat etti ve tabur imamı yapıldı…
Kassam, Libya işgali sırasında “Yâ Rahim, yâ Rahman / Öge Mevlânâ es-Sultan / Vaksur a’dânâ el- İtalyan”, yani “Yâ Rahîm, yâ Rahman / Sen efendimiz olan Sultan’ı muzaffer kıl / Düşmanımız İtalyanlar’ı mağûp et” kelamları ile başlayan bir de marş bestelemişti. Marşın ikinci mısraında bahsi geçen “efendimiz olan Sultan”, Osmanlı hükümdarı Sultan Reşad idi…
İNGİLİZ VE FRANSIZLARA KARŞI DİRENİŞ
Aynı vakitte tesirli bir Kadirî piri olan İzzettin Kassam, Şerif Hüseyin’in başlattığı Arap isyanı sırasında Osmanlı Devleti’ne ihanet etmeyip sadık kalan az sayıdaki Araplardan idi. Ortadoğu’nun Birinci Dünya Savaşı’nın akabinde Türkiye’den ayrılması üzerine yesyeni bir sayfa açtı ve hayatını Arap topraklarının İngiliz ve Fransız hâkimiyetinden kurtulmasına vakfetti…
Önce, Suriye’yi işgal eden Fransızlar ile gayrete başladı, idam talebi ile yargılanacağını öğrenince 1921’de Filistin’e geçti ve Hayfa’da İngiliz işgali ile çaba için bir teşkilât kurdu. Halkı dışarıdan gelen Museviler’e toprak satmamaları halkı uyarmaya çalıştı ve bütün gayretini İngiliz işgali ile çaba üzerine ağırlaştırdı.
ŞEHİT
Kurduğu teşkilâtın hareketlere başlaması üzerine İngilizler 20 Kasım 1935’te Nablus ile Cenin yakınlarındaki milis karargâhını bastılar, İzzettin Kassam çıkan çatışmada can verdi ve cenazesi sonraki gün Hayfa yakınlarındaki Beled es-Şeyh’te defnedildi.
Kassam’ın can verdiği çatışma Filistin ayaklanmasının başlangıç noktası kabul edilir ve kimi milis guplarına onun isminin verilmesinin sebebi de, İzzettin Kassam’ın Filistin bağımsızlığının öncülerinden olmasıdır…
Gazze’de yaşanan son hadiseler sayesinde ismi bugünlerde tekrar gündeme gelen İzzettin Kassam’ın maceralı hayatı hakkında daha detaylı birşeyler öğrenmek isterseniz, Mustafa Bilge’nin Diyanet’in yayınladığı İslâm Ansiklopedisi’ne yazdığı “İzzeddin Kassâm” unsuruna bakın ve Londra’da çıkan “İslamic Quarterly” mecmuasının 1979’daki ikinci sayısındaki “The Life and Thought of ‘Izz-Id-Din al-Qassam” başlıklı araştırmayı temin edin…
Balkanlar’da, Kafkasya’da ve bilhassa de Ortadoğu’da bugün yaşanan bütün sorunların gerisinde Osmanlı İmparatorluğu’nun tasfiyesinin tam ve düzgün biçimde bir türlü tamamlanamaması vardır ve İzzettin Kassam’ın isminin hâlâ gündemde bulunmasının sebebi de, imparatorluk mirasının gayrıâdil bir halde yağmalanmış olması yatmaktadır.
İzzettin Kassam, 1930’ların başında.
İran, İzettin Kassam’ın katlinin 50. yıldönümü olan 1985’de, onun anısına bu posta pulunu çıkarmıştı.
Yorumlar